Nietrudno zauważyć, że przedstawiona wyżej prezentacja wykolejenia społecznego stanowi rezultat łącznego uwzględniania trzech podstawowych koncepcji psychologicznych człowieka: behawiorystycznej, psychodynamicznej i poznawczej. Ta pierwsza zakłada, że zachowanie ludzkie jest sterowane przez środowisko zewnętrzne, a nagrody i kary przesądzają tym, czego człowiek unika, a do czego dąży. Druga z wymienionych’ koncepcji, akcentując aspekt emocjonalny, wychodzi z założenia, że zachowanie ludzi stanowi konsekwencję wewnętrznych sił dynamicznych, tj. mniej lub bardziej zintegrowanych i z reguły nieświadomych potrzeb, popędów i pobudzeń oraz związanych z nimi konfliktów. Natomiast trzecia koncepcja, akceptując aspekt poznawczy, nakazuje widzieć w człowieku przede wszystkim układ przyjmujący, selekcjonujący, rejestrujący przetwarzający informacje.
Korzystanie z trzech wymienionych wyżej koncepcji człowieka nie może, rzecz jasna, polegać na traktowaniu ich jako elementów syntetycznego obrazu ludzkiego zachowania. Jak bowiem słusznie zauważa J. Kozielecki, psychologia podobnie jak inne dyscypliny humanistyczne i społeczne nie jest nauką rozwiniętą, lecz rozwijającą się. Niemniej jednak traktowanie osobowości jako układu postaw pozwala na komplementarne, tj. uzupełniające się ujmowanie czyli traktowanie z pozycji instrumentalizmu poznawczego trzech podstawowych koncepcji psychologicznych człowieka. Z kolei, takie ujęcie upoważnia do sensownego referowania różnych odmian strategii i procedury wychowania resocjalizującego.