Stopniowo dziecko zaczyna być zdolne do wyróżnić owania swojej osoby z reszty przestrzeni psychologicznej. Pojawia się struktura, która integruje izolowane dotąd Mechanizmy Popędowo-Emocjonalne i przejmuje centralną rolę regulacyjną — Struktura Ja
Dziecko nabiera poczucia odrębności od reszty świata. Nieco później zaczyna być świadome swej ciągłości i spójności w czasie i przestrzeni. Formuje się więc jego poczucie tożsamości — jeden z ważnych aspektów Struktury Ja. Także w wyniku rozwoju dziecko zaczyna tra’ktować siebie jako wartość. Szczególnie wyraziście przejawia się to w wieku ok. 6 lat, gdy dziecko zaczyna silnie reagować na wyśmiewanie, publiczne niepowodzenie itp. Stopniowo także rozwija się u dziecka poczucie kontroli nad otoczeniem. Są dane w literaturze, które świadczą o tym, że doświadczenie udanej czynności, „danie sobie rady z rzeczywistością” — są źródłem wczesnych satysfakcji. Radość z sukcesów i niezadowolenie z porażek, które pojawiają się już we wczesnym okresie przedszkolnym, też są przejawami rodzącego się poczucia kontroli.