Inny mechanizm związany ze Strukturą Ja polega na tym, że udzielenie pomocy jest wyrazem dążenia człowieka do uzyskania stanu zgodności z idealnym obrazem siebie samego. Mechanizm ten już był wspomniany uprzednio (por. s. 130). W trakcie wychowania i rozwoju człowieka w jego obrazie własnej osoby formuje się tzw. ja-idealne, czyli obraz siebie takiego, jakim człowiek pragnąłby być. „Ja-idealne” kształtuje się pod wpływem wymagań i norm komunikowanych dziecku przez osoby znaczące; w późniejszych fazach rozwoju może też być tworzone samodzielnie, drogą samodzielnego formułowania standardów. Przestrzeganie norm moralnych, odwaga, uczciwość, życzliwość — są często składnikami „ja- -idealnego” w naszej kulturze. „Ja-idealne” jest potężnym źródłem motywacji ludzkiej. Sytuacje, w których człowiek czuje, że postąpił zgodnie ze swymi normami, zachował się jak człowiek szlachetny, są źródłem satysfakcji i wzrostu poczucia własnej wartości. Sytuacja zaś, w której nie spełniło się wymagań „ja-idealnego”, pozostawia jako typowe następstwa poczucie winy, niezadowolenia z siebie, dyssatysfakcję zwaną potocznie „wyrzutami sumienia”. Najczęściej istnieje pewna rozbieżność między tzw. ja-realnym a ja-idealnym, czyli człowiek zdaje sobie sprawę, iż nie jest dokładnie taki, jakim chciałby być. Można więc raczej powiedzieć, że zmniejszanie tej rozbieżności jest źródłem satysfakcji, natomiast jej zwiększanie — źródłem dys- satysf akcji.