Oba wymienione wyżej etapy wykolejenia społecznego są rezultatem oddziaływania czynników bardzo rozmaitych, a niejednokrotnie analogiczne stany osobowościowe są efektem występowania czynników o zdecydowanie odmiennym charakterze. Tak np. psychopatia może być spowodowana uszkodzeniami tkanki mózgowej, bądź może stanowić rezultat specyficznego ubóstwa wczesnych doświadczeń społecznych w niektórych wypadkach podłożem wspomnianego upośledzenia prawdopodobnie są uwarunkowania dziedziczna. W każdym razie nie podobna zignorować wyników badań nad zaburzeniami garnituru genetycznego, a w szczególności chromosomów płciowych: żeńskich (X) i męskich (Y) Wiele wskazuje na to, że zaburzenia te w pewnych okolicznościach sprzyjają niektórym odmianom wykolejenia społecznego (Kosewski 1971). Podobnie można mówić o wpływie zaburzeń endokrynologicznych. Analizując czynniki wykolejenia społecznego, trzeba zaakcentować znaczenie zaburzeń rozwoju dzieci i młodzieży. Mówiąc zaś o zaburzeniach rozwoju, mamy na myśli wszelkie niekorzystne odchylenia zarówno W budowie organizmu, jak i w sposobie jego funkcjonowania i to niezależnie od stopnia, zakresu i przyczyn, które spowodowały te odchylenia. Bierze się tu więc pod uwagę zarówno wrodzone defekty organów zmysłowych i układu nerwowego, jak i przebyte schorzenia, które uszkadzając wtórnie strukturę układu nerwowego czy innych układów organizmu mogą spowodować trwałe lub przemijające zakłócenia rozwoju. Te ostatnie, szczególnie często spotykane jako czynniki sprzyjające wykolejeniu społecznemu, bywają określane jako mikrozaburzenia lub mikro- defekty. Ze względu na swój zakres oraz stopień nasilenia nie dyskwalifikują one młodzieży jako uczniów, jednakże istotnie przeszkadzają jej w nabywaniu wiadomości i umiejętności przewidzianych programem szkolnym oraz w podporządkowaniu się przepisom regulaminu szkolnego.