Jak już wspominano w rozdz. 1, Mechanizmy Popędowo-Emocjonalne pojawiają się najwcześniej w rozwoju osobowości. Wszelkie przyjemne i przykre wrażenia zmysłowe wraz z reprezentacjami obiektów, które tę przyjemność lub przykrość wywołują, wchodzą w skład tego systemu regulacyjnego. Można przypuszczać, że pewna kategoria przyjemności i przykrości, związanych ze stanami innych ludzi, może również być regulowana na poziomie Mechanizmów Popędowo-Emocjonal- nych. Cudzy ból, rana, lęk, mogą wywoływać silne pobudzenie emocjonalne u człowieka. Udział Mechanizmów Popędowe-Emocjonalnych polega na tym, że pośredniczą one w procesach empatii, czyli współodczuwania, emocjonalnej reakcji na złą sytuację drugiego człowieka. Często obserwujemy, zwłaszcza u małych dzieci, silne emocjonalne reakcje na krzywdę innego człowieka lub zwierzęcia — bohatera filmu lub realnej postaci. Można wyróżnić różne procesy, nazywane często mianem „empatii”. Może to być umiejętność wejścia w cudze położenie, rozumienia cudzej sytuacji, która to umiejętność ma raczej charakter poznawczy, a nie emocjonalny; są też takie, jak współodczuwanie, które polegają na czysto emocjonalnej reakcji na stan drugiego człowieka.