Wytwarzaniu dążeń konkurencyjnych w stosunku do dążeń antagonistyczno-destruktywnych. Polegają one na odwołaniu się do zainteresowań, wiadomości, umiejętności i uzdolnień osoby resocjalizowanej tak, aby wywołać u niej względnie trwałą motywację, powodującą pozytywne ustosunkowanie się wobec określonych norm prawnych i obyczajowych. Chodzi przy tym o to, aby ta motywacja była na tyle silna, aby mogła się przeciwstawić motywacji zakładającej […]

To warto!” mówił jeden z nich. Pytam: „Janusz, jesteś silny?” Odpowiada: „Nie płaczę”. A potem na macie widzi, że nie ma żadnej szansy z dziewczyną (absolwentką AWF). Więc mówię mu: „Co ty jesteś wart z tym twoim gadaniem, ale może gdybyś spróbował?” A on się odgraża, że jeszcze pokaże. Dotąd miał tylko jedną możliwość. Kiedy stawał […]

Opierając się na swoich bogatych doświadczeniach wychowawczych, A. Makarenko formułuje tzw. zasadę linii perspektywicznych. Uważa on, że osoba wymagająca resocjalizacji tylko wtedy podejmie pracę nad sobą, kiedy zobaczy perspektywę sukcesów dających jej odpowiednio intensywne zadowolenie i potraktuje ją jako realną. Konieczne jest więc wywoływanie w życiu osoby resocjalizowanej takiej satysfakcji, aby była ona dla tej […]

Podobnie jak już sam jej wynik, i aby inna określona reakcja bez względu na jej dalsze uczące następstwa zewnętrzne, ale już przez sam fakt jej zaistnienia stawała się źródłem nagrody. Mówiąc inaczej, chodzi o to, aby reakcje antagonistyczno-destruktywne budziły np. niezadowolenie z siebie, wyrzuty sumienia i związany z tym lęk, czyli, żeby wywoływały kary wewnętrzne, […]

Jeżeli równocześnie wskazuje się wychowankowi inne niż karane sposoby zaspokajania jego potrzeb. Jednak jest kara czynnikiem zmiany postaw tylko wówczas, gdy osoba ukarana aprobuje karę. Na podstawie tych rozważań można wysunąć wniosek, że odwoływanie się wyłącznie do kar zewnętrznych nie może wystarczyć do wyjaśnienia trwałego ustąpienia wyuczonych reakcji antagonistyczno-destruktywnych. Zastanówmy się więc, kto może karać stale, […]

Doceniając resocjalizacyjną doniosłość zmiany nastawień (traktowanych jako źródło ważnych życiowo motywacji i wywołanych przez nie ustosunkowań) zastanówmy się, na czym ta doniosłość polega. Mówiąc inaczej, zastanówmy się, na czym polega kształtowanie się wewnętrznych źródeł uczenia się reedukacyjnego, które to kształtowanie się powinno stanowić charakterystyczną cechę strategii ergotropowej. Tymczasem istnieje małe prawdopodobieństwo wytworzenia się warunków zewnętrznych, dzięki […]

Przyjmując, że kara jest istotnym ogniwem każdej socjalizacji reedukacyjnej, należy podkreślić, że kara jest doświadczeniem reedukującym osoby bardziej wykolejone społecznie tylko wówczas, gdy następuje nieuchronnie po każdej czynności antagonistyczn destruktywnej. Niewiele natomiast pomoże np. recydywiście, który na dziesięć „skoków” ma za sobą pięć czy nawet osiem ukaranych, a pięć czy choćby dwa nagrodzonych zdobytym łupem, […]

Niektórzy autorzy wyrażają pogląd, że nawyki osłabione wskutek wygaszania (np. pozbawienie deseru) a równocześnie eliminowane przez takie wzmocnienie ujemne, jakim jest aktywna kara (np. klaps wymierzony dziecku), są w znacznie mniejszym stopniu podatne na odnawianie się, niż nawyki osłabione przez następstwa ujemne, polegające wyłącznie na nieuzyskaniu nagrody. Wynika stąd, iż w interpretowaniu procesów reedukacji (obejmującej […]