Rozwój Struktury Ja, podobnie jak rozwój Mechanizmów Popędowo-Emocjonalnych, ma dwie podstawowe formy: polega na stopniowym formowaniu się tej struktury, czyli przechodzeniu od stanu, w którym „ja” nie jest jeszcze wyodrębnione, a więc człowiek jest sterowany przez doraźne impulsy i zewnętrzne wymagania, do stanu, w którym struktura zostaje uformowana, a w konsekwencji jednostka potrafi określić sama […]

Po drugie, rozwój polega na doskonaleniu tych mechanizmów, co wyraża się we wzrastającej zdolności do różnicowania hedonistycznych właściwości bodźców, tworzeniu koordynacji między rozmaitymi modalnośeiami zmysłowymi itp. Wyrazem tego jest wzrastające wysubtelnienie smaku (w zakresie potraw, napojów, konfiguracji dźwiękowych czy ohra- zowych) i poszukiwanie nowych, coraz bardziej złożonych i niezwykłych doświadczeń w sferze zmysłowej. Wtedy, gdy […]

Zakłada, że osobowość jest pewnym działającym jako całość systemem, w którym da się wyróżnić pewne podstawowe mechanizmy (instancje regulacji) o specyficznych własnościach i zasadach działania. Można dokonać charakterystyki rozwoju każdego z wyodrębnionych mechanizmów. Oto poziom mechanizmów podstawowych — Mechanizmów Popędowo-Emocjonalnych. Rozwój tych mechanizmów ma dwojaki charakter. Po pierwsze, polega on na stopniowym przechodzeniu od prostej, odruchowej formy […]

Tadeusz Tomaszewski, najwybitniejszy polski psycholog, przedstawia koncepcję, według której na „jakość życia” człowieka, czyli cel, ku któremu powinien zmierzać rozwój, składa się pięć kategorii. Są to: subiektywne przeżycia człowieka (ilość, różnorodność i intensywność przeżyć), świadomość człowieka (rozumiana jako rozumienie świata i siebie), aktywność (czynne podejmowanie czynności, wolność), produktywność (tworzenie nowych przedmiotów, idei czy wartości) i […]

Nie można zaprzeczyć, że na poglądy dotyczące rozwoju może mieć wpływ system wartości badacza. Każdy system wartości zawiera pewne założenia o tym, co jest lepsze, a co gorsze, w czym wyraża się doskonałość, a w czym ułomność. Rozpatrując takie czy inne zmiany w człowieku, w pewien sposób dotykamy kwestii wartości. Wynika to z faktu, iż […]

Kryterium to nie dostarcza jednak jednoznacznej podstawy pozwalającej rozstrzygać wszelkie wątpliwości. Kiedy pytamy np., czy obserwowane współcześnie zmiany stylu życia seksualnego są przejawem postępu czy też regresu; czy należałoby zmierzać do większej kontroli nad impulsami czy też do swobodniejszego ich wyrażania; czy wyższą formą rozwojową jest tłumienie lęku czy też zdolność do jego zakomunikowania; czy […]

Roziwój bywa też traktowany jako sekwencja zmian jakościowych. Nie każda zmiana jakościowa może być uznana za przejaw rozwoju, tak jak nie każda mutacja jest formą rozwojowo doskonalszą; rozwój jest zmianą ukierunkowaną. Na ogół uważa się, że ukierunkowanie polega na stopniowym osiąganiu zróżnicowania i integracji, więc wyższa rozwojowo jest taka organizacja, która składa się z większej […]

Otóż wynika stąd, iż rozwój powtarza cyklicznie to, co było już w przeszłości przez innych osiągane; innymi słowy — to, co ma zostać osiągnięte, jest z góry znane. Tak więc rozwój sprowadza się do odtwarzania wzorców bądź takich, które wszczepiła w nas natura w trakcie filogenezy, bądź takich, które zostały wytworzone historycznie. Nie ma tu […]