Nastawienia preferencyjne są to takie układy psychiczne, których funkcją są emocje wywierające wpływ na procesy motywacyjne. Z emocją zaś mamy do czynienia wtedy, kiedy powstaje niezaspokojenie potrzeby, mobilizujące odpowiednią porcję energii psychicznej, co z kolei wywołuje napięcie wewnętrzne domagające się wyładowania: Energia psychiczna, zdaniem C. S. Halla (1954), jest jedną z wielu postaci energii, powstających jako rezultat transformacji energii metabolicznej. Część jej jest wykorzystywana przez organizm w postaci energii elektrycznej, cieplnej, chemicznej i mechanicznej, część zaś przybiera postać energii psychicznej. Chodzi tu o energetyczne źródło procesów psychicznej regulacji czynności, a wśród nich i emocji. A pojawienie się emocji „… prowadzi do organizowania się nowych form reagowania”. Wspomniane organizowanie nowych form reagowania jest możliwe tylko wówczas, gdy energia psychiczna spowoduje odpowiedni poziom aktywacji (ogólnej gotowości do aktywności) oraz odpowiedni rodzaj i poziom określonej aktywności. I tak np. gniew, to chwilowe podwyższenie ogólnej gotowości do aktywności (wzrost poziomu aktywacji) oraz wyobrażenia i myśli towarzyszące aktywacji (np. wyobrażenie zranienia, zadania bólu fizycznego lub psychicznego osobie będącej przedmiotem gniewu) jak również czynności przez owe wyobrażenia i myśli wywołane (np. czynności atakowania fizycznego), czyli określona reaktywacja. Niewątpliwie mniejsza lub większa skłonność do takiej lub innej emocji (aktywacji i określonej reaktywacji) istnieje u większości ludzi (np. skłonność do radości, gniewu, smutku itd.). Ale o nastawieniu popędowym mówimy dopiero wtedy, kiedy pewne emocje lub cały ich kompleks występują periodycznie lub dość często. Trzeba przy tym podkreślić, że nastawienia popędowe mają nie tylko charakter wrodzony (jak np. pragnienie, głód, sen, przeżycia seksualne itd.), powstają one także jako rezultat doświadczeń, to jest uczenia się. W ten sposób ludzie wykolejeni społecznie często stają się alkoholikami, narkomanami, erotomanami.
