W opisywanym badaniu Jerzego Karyłowskiego (por. podrozdz. Struktura Ja a regulacja zachowań prospołecznych) stwierdzono, iż w sytuacji angażowania „ja-idealnego” (koncentracja na sobie) udawało się włączyć u badanych endocentryczny mechanizm altruizmu (pod warunkiem, że standardy związane ze szlachetnością, pomaganiem były dla badanego ważme). Jednakże w pewnej sytuacji eksperymentalnej próba taka zakończyła się całkowitym fiaskiem — mianowicie wtedy, gdy nacisk na udzielenie pomocy był zibyt silny (uzyskano taki efekt przez fakt, iż partner został całkowicie uzależniony od pomocy badanego). Sytuacja taka wywoływała silne poczucie zobligowania — i właśnie wtedy ujawniała się re- aktancja badanych, tendencja do działania na przekór (a więc zaniechanie pomocy). Zaintrygowany tym rezultatem autor przeprowadził badanie, którego celem była weryfikacja opisanej zależności. Tym razem za pomocą specjalnego kwestionariusza zebrał on od badanych informacje dotyczące ważności standardów wolności, niezależności, nieulegania zewnętrznym i wewnętrznym naciskom dla ich poczucia własnej wartości. Następnie, za pomocą specjalnego narzędzia mierzył tendencje osób badanych do koncentrowania się na moralnym aspekcie własnej osoby. Ponadto dysponował on danymi, wskazującymi pośrednio na „prospołeczność” osób badanych w naturalnych sytuacjach życiowych (tzn. stwierdzono zgodność realnego zachowania się tych osób z deklarowanymi przez nie normami prospołecznymi).