Wprowadzenie więc wychowanków do grup, w których dominują czynności, których źródłem są nastawienia popędowe i pobudzeniowe konstytuujące aktywną twórczość, może okazać się skuteczną strategią kształtowania postaw i to tym bardziej, im bardziej członkowie grupy są skłonni świadomie i /konstruktywnie oddziaływać wzajemnie na siebie. A będą oni skłonni do takiej aktywności tym bardziej, im bardziej będą […]

Trzeba pamiętać, że z punktu widzenia wychowania socjalistycznego najistotniejszym źródłem nastawień emocjonalnych i poznawczych są wzory aktywności ujmowanej od strony ustosunkowań, lansowanych przez środowiska społeczne. Chodzi tu o środowiska znaczące, tj. tworzące układy odniesienia, w których wskutek powtarzających się doświadczeń, człowiek przyswaja wzór postawy w procesie uczenia się. Grupę półwolnościową wtedy uznamy za zbiorowość znaczącą, gdy […]

Trzeba także pamiętać, że jak to przekonywająco wykazał A. K. Cohen (1955) osoby o podobnych nastawieniach wykazują skłonność do wzajemnych kontaktów oraz do formowania grup, które wytwarzają normy i preferują wartości adekwatne do stanów osobowości łych osób. Nawet więc wówczas, gdy źródłem bodźców dewiacyjnych reakcji niekorzystnych społecznie są w nowym środowisku tylko poszczególne osoby, a […]

Wychowawca jest tym bardziej osobą socjalizując znaczącą, im bardziej łączą go z osobą wychowywaną więzi wzajemnej zależności zarówno ze względu na osobę, jak i ze względu na zbiorowość społeczną, zarówno ze względu na zależności zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Natomiast osoba wychowywana jest tym bardziej osobą socjalizująco znaczącą, im bardziej bogate są cechujące ją tzw. źródła […]

Usuwanie sprzeczności i eliminowanie niezgodności nie jest jedyną cechą modelowania przyswajanych wzorów aktywności. Zachodzi tu także proces idealizacji. Polega on na tym, że nie tylko wytwarza się obraz tego „jak jest”, ale także i tego „jak być powinno”. W rezultacie tworzy się nie tylko np. obraz przyjaciela, ale i ideał przyjaciela, nie tylko obraz grupy […]

Mogłoby się wydawać, że ponieważ nastawienia tworzą się w psychice człowieka wskutek uczenia się doniosłych motywacyjni wzorów aktywności, osobowość należy traktować jako sumę wzorów przyswojonych przez człowieka. Ale taki pogląd nie jest zgodny z prawdą. Łatwo przecież możemy dostrzec w osobowości takie nastawienia i postawy, które nie stanowią rezultatów nauczania wzorów aktywności. Są to więc […]

W przypadku trafnie zastosowanej strategii permisywnej nasz wychowanek, bojąc się ponownego odtrącenia swoich starań o wzajemność pozytywnych emocjonalnie interakcji, oczekuje od człowieka, który wzbudził jego sympatię, że na jego agresywną prowokację odpowie kontragresją i wskutek tego wyeliminuje lęk przed ponownym odtrąceniem. Postępowanie permisywne polega na tym, by nie dać się sprowokować, na agresywną prowokację odpowiedzieć […]

Dotychczas mówiliśmy o kształtowaniu nastawień popędowych. Teraz zajmiemy się oddziaływaniem na sferę nastawień pobudzeniowych. Chodzi tu np. o oddziaływanie konkretyzujące „techniki” zaspokajania potrzeb. O przebiegu tej konkretyzacji decydują zarówno doświadczenia indywidualne, jak i wpływy społeczne. I tak np. nie tylko niepowodzenia szkolne, ale i szkolne sukcesy konkretyzują potrzebą uznania społecznego i ważny jest tu nie […]