People Looking at Laptop Computer

Nastawienia peIstnienie obiektów potencjalnie katektycznych i związanych z nimi zdarzeń tylko wówczas pełni funkcje pobudzającercepcyjne

Gdy są to obiekty i zdarzenia przez kogoś spostrzegane i pojmowane, podobnie jak potrzeby tylko wtedy mają walor popędów, kiedy wywołują odpowiednie emocje, to jest, gdy dochodzi do właściwego poziomu aktywacji i odpowiadającej jej sytuacji reaktywnej. Wolno więc stwierdzić, że ustosunkowanie się człowieka wobec elementów i aspektów rzeczywistości jest nie tylko funkcją nastawienia preferencyjnego i wchodzących w jego skład nastawień emocjonalnych (popędowego i pobudzeniowego), lecz także funkcją nastawienia percepcyjnego (poznawczego). Ilustruje tę tezę następujący przykład. Spacerujący po lesie chłopiec decyduje się zjeść napotkane poziomki. Podejmuje tę decyzję dlatego, że spostrzeżenie tych jagód wywołało pobudzającą emocję. A stało się to dzięki uprzednio nabytemu pojęciu poziomki oraz przekonaniu, że poziomki zdrowiu nie szkodzą, zawierają witaminy i są pożywne. Tak zatem wszystkie te wrażenia i przeżycia intelektualne wywołały emocje reaktywizujące popęd do jedzenia. Mówiąc inaczej, wrażenia i spostrzeżenia, stanowiące reakcję na katektyczne walory poziomki, spowodowały motywy regulujące czynności konsumowania (zrywania, gryzienia, połykania) poziomek. Są to więc czynności, które świadczą nie tylko o sposobach i poziomie wykonania, ale i o pozytywnym ustosunkowaniu się wobec tych jagód, czyli o określonej wobec nich postawie. Th. M. Newcomb (1959, s. 80) stwierdza, że postawa to stany organizmu, które sprawiają, że energia zostaje „selektywnie” skierowana ku określonym elementom rzeczywistości. Postawa istnieje więc tylko wówczas, gdy istnieje prawdopodobieństwo wzbudzenia tego rodzaju stanów. Jeżeli zaś przyjmiemy, że przedmiotem postawy może być to tylko, co zdolne jest wyzwalać dość silne emocje to musimy także przyznać, że żadna postawa nie może istnieć bez odpowiedniego nastawienia percepcyjnego (poznawczego), czyli bez gotowości i skłonności do przeżywania określonych procesów orientacyjno-intelektualnych (spostrzegania, wyobrażania, pojmowania, konkludowania, zapamiętywania). Z sygnalizowanej wyżej analizy nastawienia percepcyjnego wynika, iż jest ono układem, którego funkcje zależą zarówno od nastawienia spostrzeżeniowo-pojęciowego, jak i od nastawienia pojęciowo-przekonaniowego. Zwróćmy więc choć na chwilę uwagę na każde z tych nastawień.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *